De Citadel van Bayburt

Na Sivas verandert het landschap. We rijden urenlang door immer kaler wordende heuvels en over pasjes die tot 2.100 meter hoog zijn. Ons einddoel voor vandaag is de oeroude stad Bayburt, in het noordoosten van Turkije. De hotelbaas van het Otel Bayburt Konaklama verwelkomt met koffie en de woorden: ‘Welcome! I like your culture!’

Bayburt is wat ze in het Engels een backwater zouden noemen. Een verafgelegen stad in het rurale deel van Turkije, maar het heeft niettemin een universiteit. En het is al meer dan 2.400 jaar een vestingstad, met bovenop de citadel een enorm fort, waarvan de wallen bijna 3 km lang zijn, wat het één van de grootste ommuurde sites van het land maakt. Die burcht torent werkelijk boven de stad uit. ‘s Avonds is ze fraai verlicht.

Bij ons vertrek, de volgende ochtend, rijden we er met onze motoren naartoe. Terwijl Frank zijn drone lanceert, stap ik naar de ingang van de burcht, een half openstaande ijzeren poort. Inkom hoef je er niet te betalen.

Xenophon

Van hieruit kan ik zien hoe de omwalling helemaal gerestaureerd is. Binnen de muren staat amper nog iets overeind, maar het uitzicht over de stad en de rivier die zich om de citadel slingert is fantastisch. Men hoeft geen militair genie te zijn om te beseffen dat dit een plaats is die heel goed te verdedigen valt. En dat is al heel lang het geval, want het fort van Bayburt wordt beschreven in het legendarische verslag van de Griek Xenophon, in zijn Anabasis. Daarin beschrijft de auteur de Tocht van de Tienduizend, die begon in 401 voor Christus, toen 10.000 Griekse huursoldaten werden ingehuurd door Cyrus de Jongere om zijn broer Artaxerxes van de troon te verdrijven. De mars bracht de troepen tot vlakbij Babylon, waar ze de strijd aangingen en hun deel van de slag bij Cunaxa wonnen. Maar tijdens die confrontatie sneuvelde Cyrus, zodat de Grieken in het midden van een enorme rijk achterbleven zonder leider. Bovendien werden hun generaals door de Perzen ook nog eens in de val gelokt en vermoord.

De terugtocht werd een lijdensweg, waarbij het huurlingenleger voortdurend werd aangevallen door vijandelijke bergstammen, een tekort aan eten had en slecht weer moest trotseren, met veel sneeuw. Op hun terugtocht passeerden de Grieken het fort van Bayburt. Uiteindelijk zou hun tocht twee jaar duren.

Niet dat je daar iets van kan zien: het staat gewoon op een infobord bij de ingang. Dat de burcht er nog staat komt doordat de Romeinen ze overnamen, ze vervolgens in handen viel van de Seltsjoeken – die ze grondig herbouwden – en ze tot slot een steunpunt werd van de Ottomanen. Bijgevolg torent ze nog altijd boven de stad uit.

Wanneer ik de steile trappen omhoog ben gelopen en op het hoogste punt van de citadel aankom, waar zoals altijd een grote Turkse vlag wappert, kom ik de vrolijk zoemende drone van Frank tegen, die hij vanop een terras aan de voet van de citadel naar omhoog heeft gestuurd. Ook een manier om te zien wat er boven op een bult aan de hand is.

Cultuurschok

Na dit bezoek rijden we noordwaarts, naar de grens van Turkije met Georgië. Daarbij kruisen we tientallen tunnels die de nieuwe vierbaansweg dwars door (en onder) het gebergte leidt. Sommige tunnels zijn bijna 10 km lang en prima verlicht, het lijkt soms haast wel een lichtshow in een discotheek, met helder blauw licht op plaatsen waar je stopplaatsen hebt.

Op die manier vorderen we snel en komen rond 18 uur bij de grens aan, waar de formaliteiten redelijk snel worden afgehandeld, zodat we bij valavond de Georgische stad Batumi binnen rijden. Na de rustige, landelijke regio’s van Turkije is dat niet meer of minder dan een cultuurschok.