Puma, de Reddende Engel

Het is zondag in Amasya. De stad loopt vol met kuierende Turkse toeristen. Op de promenade schuiven mensen aan voor een ijsje, een pretzel, wafels, een pita. Moeders wandelen er met hun kinderen aan de hand. Vader neemt foto’s met zijn gsm. Dat is wat mensen overal ter wereld doen als ze een vrije dag hebben. Langs de rivier staat er zelfs een bronzen beeld van een Turkse krijger uit antieke tijden die een selfie neemt. Het vakantiegevoel in Turkije.

We gooien de bagage op onze motoren en vertrekken naar Sivas, een andere historische stad hier in het hartland van Turkije. Op onze kilometerteller schuiven de eerste 5.000 km onder onze wielen weg zodra we in Sivas arriveren. 

Sivas, de stad der wijzen

Sivas is een oude stad, dat vertelt de naam al, maar al bij het binnenrijden van het stadscentrum zien we het verleden van de stad in steen gebeiteld. Overal zijn er madrassa’s (godsdienst)scholen en hans of hani’s. Dat zijn een soort caravanserai. In Sivas overnachten we in zo’n volledig gerestaureerde hani uit 1576, tegenwoordig het Behrampasa Hotel. Het gebouw omvat een enorme binnenplaats en rondom zijn hotelkamers gebouwd. De muren daarvan zijn meer dan een meter dik. Wat ze voor een overnachting in zo’n hotel vragen? 54 euro voor een sjieke kamer, buffetontbijt inbegrepen.

De stad heeft nog wel meer van deze plaatsen. Meestal worden ze nu gebruikt als koffiehuis, soms inclusief waterpartij op de binnenplaats. De enorm dikke muren houden de hitte buiten, zodat het er koel is bij de koffie. Vaak dateren ze uit de 13de eeuw, zoals de Buru Ciye Madrassa en de Sifayye Madressa. Deze laatste werd in 1217 gebouwd als graftombe voor een Selsjoekse heerser, maar het werd later een school en vervolgens een hospitaal en tenslotte een militaire opslagplaats. Nu is het een koffiehuis. Dat noem ik verstandig hergebruik. En het gebouw zal allicht nog een 800 jaar meegaan, want de stenen waarmee het is opgetrokken zijn enorm. Dat soort muren, daar kan je zelfs met een bulldozer niet tegenaan gaan. Sivas wordt dan ook niet voor niks ‘de stad van de wijzen’ genoemd. Al van in de tijd van de Mongolen van Djenghis Khan.

Een factuur aub

Als ik ‘s ochtends de kamersleutel inlever, ontstaat bij de balie van het Behrampasa Hotel een variant op de Babylonische spraakverwarring. Niemand achter de balie spreekt een gebenedijd woord Engels en mijn vraag om een hotelfactuur valt in dovemansoren. Wanneer ik een factuur probeer uit te beelden, geeft de hotelbediende mij met een brede glimlach een blad papier.

Maar als de nood het hoogst is, is redding nabij. Die komt in de vorm van advocate Puma, uit Istanboel. Haar elegante verschijning doet mijn gebarentaal met de balieman stoppen.

“Hij wil een factuur’, zegt Puma tegen de manschappen achter de balie. Die kijken nu naar mij alsof er boven hun hoofd een gloeilamp van 220 volt gaat branden, zoals in een prentjesboek.

Ondertussen wendt Puma zich tot mij. Waar ik vandaag kom, waar ik naartoe ga, en het onvermijdelijke, maar daarom niet minder pijnlijke: hoe oud bent u? Na het antwoord kijkt Puma bedenkelijk. “En hoe vind je het verkeer in Turkije?”, vraagt ze.

“Best oké, op een paar gekken na die mij in de vangrail willen rijden, of rechts voorbijsteken met 150 km per uur”, antwoord ik. “Maar jullie hebben hier wel goede wegen.”

“Tsja”, zegt Puma, “Ik heb een hekel aan president Erdogan, maar dat doet hij wel: goede wegen aanleggen. Meer moet hij blijkbaar niet doen om de verkiezingen te winnen.”

Daarna legt ze uit dat ze met haar man, ook advocaat, op weg is naar een bruiloft vlakbij de Iraanse grens. Ze kijkt dodelijk verveeld. Dan zegt ze, out of the blue: “Het huwelijk zou voor mij als een contract moeten zijn. Dan kan je het gewoon opzeggen. Ik voel veel voor het idee dat daarover in Duitsland opgeld maakt: dat je het na zeven jaar sowieso zou moeten opzeggen.”

“Interessant”, zeg ik.

“Zal ik je mijn telefoonnummer geven?”

“Graag. Als ik hier in de gevangenis beland, weet ik wie ik moet bellen.”

Ze schrijft het op met een sierlijk handschrift, en daaronder: advocaat. Ze geeft me een hand. Tezelfdertijd breekt de hotelbediende in de conversatie in. Hij heeft Google translate ter hulp geroepen en duwt zijn smartphone onder mijn neus. Daarop staat: ‘Mag ik u om een landkaart vragen?’

“Landkaart??”

Hij kijkt mij aan met een blik waaruit wanhoop straalt. Er volgt nog meer getokkel op de smartphone. Terwijl ze glimlachend wegwandelt, redt Puma hem van verder ongemak: ‘Please give him your passport.’

De kerel achter de balie neemt het aan en bestudeert het als hij iemand van de immigratiedienst was. Dan tokkelt hij op zijn telefoon: ‘Er staat geen nummer in uw paspoort.’ 

‘Jawel’, zeg ik en toon hem het nummer, rechts bovenaan de pagina. Toegegeven, kleiner konden ze het in België niet afdrukken, maar dat overtuigt mijn gesprekspartner (nou ja…) allerminst. Hij schudt koppig het hoofd: geen paspoortnummer, geen factuur.

Ik heb nu zin om hem tegen zijn bol te slaan en het maar zo te laten, het spaart ons een kwartier tijd, maar deze keer word ik gered door de manager die zijn ondergeschikte gebaart om die verrekte factuur af te drukken, zodat ik uit zijn gezichtsveld kan verdwijnen.

Belastingcontrole

Onderweg, op de motor vertel ik Frank van mijn wedervaren.

“Heeft die u écht haar telefoonnummer gegeven? En heet die Puma? Dat moet haar Tindernaam zijn!”

Uw dienaar, triomfantelijk: “Franky, wanneer heeft een vrouw ú het laatst haar telefoonnummer gegeven?”

Het blijft lang stil over de intercom.

Dan zegt hij: “De laatste keer was tijdens een belastingcontrole. Om één en ander te komen uitleggen op haar kantoor.”